Als er iemand in Nederland is die zich al decennialang inzet voor het voorkomen en herstellen van natuur- en biodiversiteitsverlies, dan is het Louise Vet wel. De professor in de Evolutionaire Ecologie is sinds 2020 met emeritaat. Ook is ze niet langer meer directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie. Maar dat betekent niet dat ze nu tot rust gekomen is, zo bleek tijdens een recent bezoek aan Burgerboerderij De Patrijs. “Een heel mooi bedrijf met bevlogen mensen, maar bovenal met heerlijke kaas die een sleutelrol vervult in hun transitie.”

In haar ‘Wageningse jaren’ bezocht Vet met grote regelmaat boeren en tuinders. Logisch, vindt ze, want de manier waarop zij werken, bepaalt voor een groot deel in wat voor land we leven, waar natuur de ruimte krijgt en welk landschap ons omringt.

Tijdens haar bezoek liet Johannes haar oude landkaarten zien die samen een aardig beeld geven van de verandering die het landschap rond De Patrijs heeft ondergaan. “Vooral de aanleg van het Twentekanaal in de jaren ’30 heeft het landschap hard geraakt. Ter plekke door de aanleg, maar meer nog door de ontwikkeling die erop volgde; de komst van diervoederfabrieken langs het kanaal.

“Zo bracht het kanaal goedkope soja van over de hele wereld diep de Achterhoek en Twente in, met landschapspijn en biodiversiteitsverlies tot gevolg.” De zichtbare stappen die De Patrijs sinds december 2022 bottom-up zet op het gebied van onder meer dierenwelzijn, stikstofreductie en meer biodiversiteit, juicht ze van harte toe.

Vet is onder meer lid van de Beoordelingscommissie Investeringsfonds Duurzame Landbouw en maakte zo ‘op papier’ kennis met De Patrijs. Nu ze met eigen ogen heeft gezien hoe dit bedrijf zich van gangbaar naar agro-ecologisch beweegt, komen er veel vragen naar boven. Waarom een kalfje hier hooguit een dag of drie bij de moeder mag blijven. “Dat kan bedrijfseconomisch nog niet uit, begrijp ik. En dat komt dan weer door de lage prijs op de wereldmarkt waar nu nog 70 procent van de Patrijsmelk naartoe vloeit.”

Kaasabonnement steunt de transitie
Alleen al daarom is het goed dat daar vanaf 2024 een eind aan komt. Vanaf 1 januari wordt namelijk alle melk op de boerderij verwerkt tot zuivel en vooral kaas; 3000 kilo per maand die grotendeels in abonnementsvorm wordt verkocht. “Een boer die stappen zet door veldbonen en granen uit de buurt te geven aan zijn koeien en hen maximaal laat weiden, verdient alle steun. Zeker als daar zoveel lekkere kazen tegenover staan.”

Vet tekende tijdens haar bezoek meteen ‘voor één of twee stukken per maand’. “Heerlijke kaas die een sleutelrol vervult in de transitie van dit mooie bedrijf; een vliegwiel voor een hersteld landschap voor plant, dier én mens.”