We willen onze afhankelijkheid van de wereldhandel doorbreken. De prijs die we voor de melk krijgen, staat niet in verhouding tot de arbeid en de kosten die we nodig hebben om op een manier te werken die onze aarde geen schade berokkent. We willen bínnen ecologische grenzen boeren. Wil je weten hoe we dit van plan zijn? Lees daarvoor ons Meerjarenbeleidsplan. Om binnen de ecologische grenzen van onze aarde te kunnen boeren, is een eerlijke prijs voor onze producten nodig.

Daarom willen we onze producten afzetten via de korte keten: direct aan burgers in de omgeving. Zo krijgen wij een eerlijke prijs voor onze melk, die het ons mogelijk maakt om op een natuurinclusieve en ecologische manier te boeren. En zo weet jij als consument waar je eten vandaan komt én hoe het geproduceerd is.

Drie jaar geleden begonnen Joanne en Johannes aan dit avontuur. Met onze achtergrond in de biologie en ecologie zoeken we naar een voedselsysteem dat maximaal bijdraagt aan onze aarde. Het plan: een gangbaar melkveebedrijf overnemen en daar een ecologisch en natuurinclusief gemengd bedrijf van maken. Met dit initiatief willen we niet alleen deze plek transformeren, maar ook een katalysator zijn voor de landbouwtransitie.

Het begin was niet eenvoudig. De banken waren huiverig om te financieren, want onze plannen hadden zich nog niet bewezen. Daarom zijn we ‘gewoon’ begonnen. We hebben zelf geïnvesteerd in een zuivelmakerij en kaasmakerij (eerst op een tijdelijke locatie) en in het realiseren van de verslokalen (onbemande boerderijwinkels). Eind vorig jaar is het gelukt: de Rabobank ging overstag en heeft gefinancierd, en 500 burgers hebben meer dan 1 miljoen euro ingelegd om de aankoop van de boerderij mogelijk te maken. Met onze juridische structuur bouwen we aan een organisatie die van zichzelf is. Op 1 december 2022 gingen we dan écht van start op het melkveebedrijf!

Inmiddels is het bedrijf al flink duurzamer geworden: we zijn bijvoorbeeld meteen gestopt met het voeren van krachtvoer van ver weg (met soja en palmvet), we gebruiken geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen, de koeien lopen meer buiten en we verbouwen eigen graan en peulvruchten. We verwerken meer dan 2000 liter melk per week op ambachtelijke wijze tot zuivel en kaas. Voor de afzet van eigen zuivelproducten zijn er vijf onbemande boerderijwinkels (verslokalen) in de regio van de boerderij operationeel. De afzet via deze verslokalen groeit, maar niet hard genoeg om de daling in de melkprijs op de wereldhandel te compenseren.

Wij werken zonder kunstmest en zonder bestrijdingsmiddelen, zoals ook de biologische voorschriften zijn. Toch kiezen we ervoor om niet biologisch gecertificeerd te worden. Onze koeien worden namelijk gevoerd met zelf geteeld ruw- en krachtvoer én met reststromen van humane voeding: zoals broodmeel. En dat vinden we waardevoller dan biologisch krachtvoer dat van ver weg komt, de Reudink voerfabriek hier in Lochem staat niet voor niets langs het kanaal. Onze werkwijze sluit aan bij de voedselvisie voor 2050 zoals hoogleraar Imke de Boer en collega’s van de Wageningen Universiteit het beschreven hebben.

En de controle? We hebben een groep leden van de Burgerboerderij die met ons meekijken: daarmee laten we zien dat we doen wat we zeggen.

Niet gepasteuriseerd
“Rauwmelks” houdt in dat de melk niet wordt gepasteuriseerd, maar slechts opgewarmd tot de zuurseltemperatuur van 36 graden. Dat scheelt veel energie in vergelijking met verwarmen tot 65 graden!

Pure, volle smaak
Door het nauwelijks verhitten van de melk blijft de pure smaak van de melk behouden in de kaas. Volgens kenners heeft rauwmelkse kaas “een vollere smaak en een intensere smaakbeleving”. Bij gepasteuriseerde melk is de smaak vlakker. Tijdens het verhitten gaan namelijk ook de waardevolle bacteriën en enzymen kapot, die juist een diepe smaak geven aan de kaas.

Risico’s?
Hoewel rauwmelkse kaas geassocieerd wordt met besmetting met lysteria-, ecoli- en salmonella-bacteriën, geldt dit voornamelijk voor zachte rauwmelkse kazen. De harde kazen hebben door hun lage vochtgehalte en hun zoutgehalte een kleiner risico op een besmetting. Om risico’s te vermijden kunnen zwangere vrouwen en mensen met een verlaagd afweersysteem het eten van rauwmelkse kaas mijden.

Op dit moment gaat een groot deel van onze melk de handel in. Daarvan krijgen we halverwege de volgende maand het melkgeld uitbetaald. Aangezien de kazen moeten rijpen, duurt het langer voordat we uitbetaald krijgen. Dat vraagt om een aanzienlijke hoeveelheid extra werkkapitaal.

Daarnaast moeten we onze rijpingsruimte vergroten. Dat vraagt om een investering.

We bieden geen mogelijkheid tot tussentijds wijzigen van het abonnement. In onze kleinschalige kaasmakerij maken we een zorgvuldige planning om al onze KaasDeelnemers op het juiste moment van de juiste leeftijd kaas te voorzien. Als je tussentijds wil switchen van jonge naar oude kaas, kan het zomaar zijn dat we die nog helemaal niet op de plank hebben liggen!

Als je graag variatie wil in het kaasaanbod, kies dan voor de optie “Iedere keer een andere soort kaas”.

Vanaf het moment dat Marcel begint met het maken van jouw kazen in januari, is het niet meer mogelijk om je KaasAandeel te annuleren. Alle melk die onze koeien in 2024 gaan produceren is dan gereserveerd, daar maakt Marcel gedurende het jaar dan steeds heerlijke kaas. We maken zoveel kazen, als dat er KaasAandelen zijn gekocht. Als je die plots niet meer zou afnemen, blijven ze hier op de plank liggen…

Afgelopen jaren hebben we met allerlei experts verkend welke andere mogelijkheden er zijn om op onze natuurinclusieve en ambachtelijke werkwijze een rendabel bedrijf op te zetten. De conclusie is: zelf onze kaas verkopen is de enige optie. En jij bent nodig om die optie mogelijk te maken!

We worden er heel blij van als je ons wilt helpen om ook andere mensen te enthousiasmeren.

Maak een berichtje wat jouw belangrijkste argument is en zet dat op sociale media. Daarbij kun je dit plaatje gebruiken. Meer materialen kun je vinden op www.depatrijs.eco/kaas-delen

Wil je iemand mailen? Dan kun je deze PDF gebruiken.

Per stad of dorp is er ruimte voor één afhaalpunt. Op een afhaalpunt deel je eens per maand de kaas uit die mensen uit jouw omgeving besteld hebben. Alle administratieve en financiële handelingen doen wij.

We hopen dat je ook je best doet in je netwerk (vrienden, familie, buren en verenigingen) om wat kaasboxen van De Patrijs te verkopen. We sturen graag een doosje met flyers naar je op.

Wil je een afhaalpunt worden? Dat is heel fijn! Stuur een mailtje naar: johannes@depatrijs.eco