15 maanden Burgerboerderij De Patrijs. Vaak zit het mee, af en toe zit het tegen.

Reuzenstappen gezet en we stappen onvermoeibaar door

We zijn nu 16 maanden aan de slag op deze plek. We zien de natuur in de directe omgeving van de boerderij opknappen. Het welzijn van onze boerderijdieren groeit. We denken na over oplossingen met meer ecologische winst als stripgrazen en vers voer dat we direct van het land onze 70 dames voorzetten. We zitten vol plannen hoe het beter kan. Voor natuur, dier en mens.  

Een echte burgerboerderij
De oorspronkelijke organisatievorm – professionals ondersteund door vrijwillige burgerboeren – is in de loop van het eerste jaar omgedraaid: burgerboeren ondersteund door professionals. Dat maakt De Patrijs een echte burgerboerderij en drukt de kosten voor arbeid. Samen met burgerboeren maken we zuivel, kaas en exploiteren de verslokalen. We verbouwden een oude stal naar productieruimtes. De garage werd ons vijfde verslokaal. Er zijn het afgelopen jaar enorme stappen gezet. 

Onontgonnen terrein
Wat en hoe De Patrijs het doet is voor een flink deel onontgonnen terrein. We hakken ons eigen pad, door een wirwar van regels en innovaties, nieuwe ervaringen, succes en leergeld.  De kosten van de transitie bleken hoger dan verwacht. Ook was er meer voor nodig dan verwacht om de boerderij geschikt te maken voor zoveel burgerboeren. De manier waarop De Patrijs het aanpakt is nog nooit gedaan. Het is experimenteren, struikelen, opkrabbelen en doorgaan.

Sommige professionals bleken minder goed te passen of hadden andere verwachtingen hoe het op De Patrijs werkt. Het verdubbelde tijdelijk de kosten voor arbeid. Die kosten zijn inmiddels weer onder controle door de inzet van enthousiaste burgerboeren. We hebben te maken met een lage melkprijs en door inflatie gestegen kosten. Het zijn uitdagingen die we graag aangaan. Sterker nog: het voedt de overtuiging dat het anders kan en anders moet.

Aanpassen bedrijfsstrategie
De zuivel en kaas die we van de melk van onze 70 goedgeluimde weidedames maken kunnen we nog niet helemaal verkopen in onze 5 verslokalen. Al is de groei daar indrukwekkend: zo maken Alijanna en haar burgerboeren nu al 3 keer meer zuivel als een jaar geleden. Het oorspronkelijke businessmodel ging uit van een hogere melkprijs en lagere kosten. Inmiddels is de wereld wel wat veranderd. De huidige melkprijs dekt van geen kanten de kostprijs en al helemaal niet als je natuurinclusief boert.   

Kaas is de crux
We gaan niet 60% van onze kostelijke melk verkopen aan de wereldhandel, onder de kostprijs. Daarom maken we er op onze boerderij kaas van. Kaasbaas Marcel en zijn burgerboeren maken van iedere 9 liter melk een kilo kaas die gemiddeld € 20,- opbrengt. Aanzienlijk meer dan dat die 9 liter melk in de vorm van melk opbrengt. Een financieel gezonder maar vooral ook veel smakelijker businessmodel. De onlangs aangekochte rijpingsruimte maakt een hogere kaasproductie mogelijk. Maar kaas moet rijpen, rijpen kost tijd en tijd is geld.

1000 KaasAandelen
Om die tijd in geld te overbruggen bedachten we KaasAandelen. De kaas die we vanaf januari 2024 extra maken, verkopen we voor een flink deel in de vorm van KaasAandelen. Een KaasAandeelHouder heeft 12 maanden recht op een stuk kaas, wij hebben de zekerheid dat we onze kostelijke kaas afzetten. We ontwikkelden acties om de KaasAandelen te promoten. Proeverijen bij kaasafhaalpunten in het hele land, bijeenkomsten, prese ntaties en er is ‘autonome’ groei. We streven naar 1000 KaasAandelen, er zijn er al ruim 375 verkocht en het aantal groeit gestaag. De verwachting is dat een groot deel van de houders hun KaasAandeel jaarlijks verlengt. Het garandeert jarenlang een stabiele afzet van een behoorlijk deel van onze kaas.

Nieuwe afzetkanalen
We zochten contact met Herenboeren, een boederijconcept waarbij 250 burgers samen een boerderij kopen en een boer inhuren, delen in het bedrijfsrisico en meewerken op het land. Bij de Herenboerderij in Heemstede zijn we bijna wekelijks om onze zuivel en droogwaren te verkopen. Een team van burgerboeren verzorgt transport en verkoop. De eerste ervaringen zijn hoopgevend en inspiratie om verkoop van onze kaas op meer Herenboerderijen en CSA-tuinderijen te organiseren. Daarnaast verkopen we kaas aan kaasspeciaalzaken in Gelderland en Overijssel.

Nog meer groei: verdubbeling van de omzet in de Verslokalen
Daarnaast groeit de omzet in de 5 verslokalen, die inmiddels worden bevoorraad en gerund door vrijwillige burgerboeren. Het onlangs geopende verslokaal in het winkelgebied van Zutphen blijkt een ‘gouden greep’. Ook de andere 4 verslokalen groeien, in omzet en marge. Door meer kopers en doordat die kopers meer besteden. Om de natuur en de boerderij te helpen, maar vooral omdat alles gewoon veel beter smaakt. Bij elkaar een verdubbeling ten opzichte van 2022. Dat is meer dan indrukwekkend. Omdat het aantal leden van de verslokalen dagelijks groeit is de verwachting dat de omzet in 2024 nog een keer verdubbelt. 

Ambitieus? Zeker.
Maar met jouw financiële hulp kan het. Ga naar cooperatie.depatrijs.eco en maak deze stappen mede mogelijk!